13 września 2024 r.

12 września br. roku w 85. rocznicę pierwszej egzekucji mieszkańców Limanowej dokonanej przez Niemców 12 września 1939 roku w kamieniołomie w Mordarce na Cieniawie,  odbyła się uroczystość upamiętniająca zamordowanych. W spotkaniu przy pomniku wzięli udział samorządowcy, uczniowie, nauczyciele i mieszkańcy miasta Limanowa oraz gminy Limanowa.

Przy pomniku w Mordarce na Cieniawie uczestnicy uroczystości złożyli w hołdzie pamięci kwiaty oraz znicze. Obecni byli  przedstawiciele samorządu miasta oraz gminy Limanowa, mieszkańcy, uczniowie ze Szkoły Podstawowej im. Stanisława Wyspiańskiego w Mordarce wraz z dyrektorem Pawłem Ciułą, Karol Wojtas – regionalista, a także  Mieczysław Sukiennik  – członek rodziny, która uratowała Żyda, który przeżył egzekucję.

85. lat temu już od samego początku okupacji, po wkroczeniu Niemców do Limanowej rozpoczęły się represje i prześladowania mieszkańców naszego regionu. 11 września 1939 roku Niemcy aresztowali grupę 12 obywateli Limanowej – kupców i przedsiębiorców oraz radnych miasta wyznania mojżeszowego. W ich obronie stanął katolik strażak OSP i działacz społeczny Jan Semik. Został on także aresztowany i dotkliwie pobity. Następnego dnia na plebani limanowskiej nad aresztowanymi odbył się doraźny sąd. Skazano ich na karę śmierci za rzekome działanie przeciw wojskom i władzom niemieckim. Aresztowanych wsadzono na wojskową ciężarówkę i powieziono w stronę Nowego Sącza. Samochód zatrzymał się w Mordarce w okolicy drogi do kamieniołomu na Cieniawie. Tam Niemcy pognali grupę skazanych w górę do kamieniołomu i rozstrzelali aresztowanych.

W kamieniołomie na Cieniawie zginęli: Jan Semik, Abraham Binder, Naftali Blech, Ben Zion Blusenstein, Wolf Glashut, Henryk Goldfinger, Markus Goldzähler Leizer Lichtscharber, Sucher Löwi, Izak Rosenwasser, Hirsch Sanger, Meilech Schönberg, Mendel Silberstein.

Jeden z aresztowanych Żydów ciężko raniony przeżył egzekucję i po wielu godzinach wydostał się spod ciał poległych i dotarł do pobliskiego domu rodziny Sukienników. Tam udzielono mu pomocy oraz ukrywano go. Później po kryjomu przewieziono go do Pisarzowej. Natomiast ciała zabitych Niemcy nie pozwolili pochować. W nocy ciało Jana Semika zostało po kryjomu zabrane i pochowane na cmentarzu parafialnym w Limanowej. Ciała reszty doraźnie pochowano w miejscu egzekucji a później ekshumowano na cmentarz żydowski w Limanowej.

Przez lata o pamięć tragicznych wydarzeniach i pamięć o poległych dbała miejscowa nauczycielka – pani Zofia Szumilas. Obecnie po postawieniu nowego pomnika co roku odbywa się uroczystość rocznicowa, a uczniowie Szkoły Podstawowej w Mordarce odwiedzają miejsce egzekucji poznając tragiczną historię.

źr.: tekst Karol Wojtas; fot. Gmina Limanowa