Cmentarze wojenne
Cmentarz wojenny nr 358 – Laskowa – cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej. Położony jest na starym cmentarzu parafialnym na zboczu powyżej kościoła. Cmentarz znajduje się około 100 m od kościoła, na granicy pól uprawnych i stromego, zadrzewionego zbocza, na wysokości około 360 m n.p.m. Pochowano na nim żołnierzy wszystkich trzech walczących tutaj armii: rosyjskiej, austriackiej i niemieckiej, którzy zginęli w tym rejonie na początku grudnia 1914 r. w czasie operacji łapanowsko-limanowskiej. Operacja ta zakończyła się zwycięstwem wojsk austriackich, które zahamowały rosyjską ofensywę w kierunku Krakowa i Śląska. Liczba pochowanych żołnierzy nie jest dokładnie znana, szacuje się ją na 98-110. Przetrwały oryginalne tabliczki z nazwiskami 36 żołnierzy i 4 nierozpoznanych armii niemieckiej i austriackiej. W zbiorowej mogile spoczywa 53 żołnierzy rosyjskich. Wśród poległych żołnierzy są: żołnierze 5 Pułku Pułk Huzarów Węgierskich Obrony Krajowej, żołnierze 17 Pułku Piechoty Pospolitego Ruszenia. Wśród poległych znajdują się żołnierze narodowości polskiej.
Cmentarz nr 368 na Jabłońcu – położony na wysokości 518 m n.p.m. cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej na wzgórzu Jabłoniec (624 m n.p.m.) w Limanowej. Znajduje się w odległości 1700 m od drogi krajowej nr 28 na odcinku z Limanowej do Nowego Sącza. Od drogi tej prowadzi na cmentarz stroma i wąska droga dojazdowa. Jest to cmentarz reprezentacyjny okręgu X, bardzo starannie wykonany i dobrze utrzymany. Pochowano na nim żołnierzy armii austro-węgierskiej i rosyjskiej, którzy zginęli w dniach 7-12 grudnia 1914 w czasie operacji limanowsko-łapanowskiej. Zakończyła się ona zwycięstwem wojsk austriackich, którzy zahamowali rosyjską ofensywę w kierunku Krakowa i Śląska. Dobrze ufortyfikowane wzgórze Jabłoniec zdobyli 11 grudnia, głównie w walce wręcz węgierscy spieszeni huzarzy. Oddziałami austro-węgierskimi dowodził pułkownik Othmar Muhr, który zginął w tej walce. Na cmentarzu pochowano: 161 żołnierzy armii austro-węgierskiej z 34 pułku piechoty landwery, 34 pułku strzelców, 10 pułku piechoty honwedu, 11 pułku dragonów, 4, 9, 10, 13 pułku huzarów, 45 pułku armat polowych landwery, 212, 215 i 216 batalionu zapasowego landszturmu, 1 Niemca z 219 pruskiego rezerwowego pułku piechoty, 247 żołnierzy armii rosyjskiej z kaukaskiej dywizji gen. Dragomira i 10 dywizji kawalerii gen. Kellera.
Cmentarz wojenny nr 369 – Stara Wieś-Golców – pochodzący z okresu I wojny światowej cmentarz wojenny na Golcowie w Beskidzie Wyspowym, na granicy miejscowości Siekierczyna i Stara Wieś. Pochowano na nim żołnierzy austriackich i rosyjskich, którzy zginęli w dniach 7-12 grudnia1914 w czasie operacji limanowsko – łapanowskiej. Bitwa ta zakończyła się zwycięstwem wojsk austriackich, którzy zahamowali rosyjską ofensywę w kierunku Krakowa i Śląska. Cmentarze z tej bitwy znajdują się jeszcze w wielu innych miejscach w okolicy Limanowej.
Cmentarz wojenny nr 357 – Kamionka Mała – położony w miejscowości Kamionka Mała cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej. Cmentarz znajduje się na skraju lasu, na należącym do Beskidu Wyspowego wzniesieniu Jastrząbka o wysokości 530 m
. Położony jest tuż poniżej zalesionego wierzchołka Jastrząbki, na jej północno-wschodnich stokach. Do cmentarza prowadzi asfaltowana, wąska i stroma droga odgałęziająca się od drogi Rozdziele – Laskowa, tuż poniżej drewnianego, zabytkowego kościoła w Rozdzielu. Administracyjnie cmentarz znajduje się na terenie Gminy Laskowa. Pochowano tutaj żołnierzy armii rosyjskiej, austriacko-węgierskiej i pruskiej, którzy zginęli w walkach na okolicznych terenach w dniach 8-13 grudnia 1914 w czasie tzw. operacji łapanowsko – limanowskiej. Oddziały rosyjskiej 3 Armii gen. Dimitriewa przygotowywały się do zdobycia fortyfikacji Krakowa. Rosjanie zajęli okoliczne tereny już 11 listopada 1914. Bitwa ta zakończyła się zwycięstwem wojsk austriackich. Na cmentarzu tym pochowano w 53 mogiłach pojedynczych i 59 zbiorowych łącznie 260 żołnierzy, w tej liczbie: 92 żołnierzy armii austriackiej z 1, 18, 24 i 25 pułku strzelców oraz 45 pułku artylerii landwery, 11 żołnierzy armii niemieckiej z 217 pruskiego rezerwowego pułku piechoty, 157 żołnierzy armii rosyjskiej Tablica informacyjna przy bramie cmentarza podaje inną liczbę – 246 żołnierzy. Większość żołnierzy pochowano bezimiennie.
Cmentarz wojenny nr 359 w Jaworznej – cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej znajdujący się w miejscowości Jaworzna w Gminie Laskowa. Pochowano na nim 33 żołnierzy, którzy zginęli w tym rejonie na początku grudnia 1914 w czasie walki stoczonej przez oddział wojsk austro-węgierskich. Była to jedna z wielu bardzo zaciętych walk w ramach operacji łapanowsko-limanowskiej. Operacja ta zakończyła się zwycięstwem wojsk austriackich, które zahamowały rosyjską ofensywę w kierunku Krakowa i Śląska.
Cmentarz wojenny nr 363 w Mszanie Dolnej – zabytkowy cmentarz z I wojny światowej. Zaprojektowany przez austriackiego architekta Gustava Ludviga, jako kwatera wojskowa na cmentarzu komunalnym. Pochowano na nim 20 żołnierzy austro-węgierskich, 2 niemieckich i 10 rosyjskich w 31 grobach pojedynczych i 2 zbiorowych. Cmentarz jest w dobrym stanie.
Cmentarz wojenny nr 360 – Słupia – cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej znajdujący się w miejscowości Słupia w Gminie Jodłownik. Cmentarz położony jest na wzgórzu o wysokości 402 m n.p.m. na Pogórzu Wiśnickim. Wierzchołek wzgórza jest zalesiony, a cmentarz znajduje się na jego południowym obrzeżu, przy polnej, gruntowej drodze. Na cmentarzu pochowano w 19 grobach pojedynczych i 12 zbiorowych łącznie 89 żołnierzy, w tym 60 żołnierzy armii austriacko-węgierskiej, 29 żołnierzy armii rosyjskiej.
Cmentarz wojenny nr 362 – Szczyrzyc – Austriacki cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej jest to niewielki cmentarz znajdujący się w centrum miejscowości Szczyrzyc, przy skrzyżowaniu dróg do Jodłownika i Skrzydlnej. Na rozstajach dróg stała XIX-wieczna murowana kapliczka i wokół niej pochowali Austriacy poległych żołnierzy, tworząc małą nekropolię. Cmentarz jest ogrodzony, a wokół rosną stare lipy. Pochowano na nim 22 żołnierzy austro-węgierskich oraz 13 żołnierzy rosyjskich, poległych w dniach 3-6 grudnia 1914 r., w walkach pod miejscowościami Góra Świętego Jana i Krzesławice początkowej fazie operacji łapanowsko-limanowskiej.
Cmentarz wojenny nr 364 – Kasina Wielka – Austriacki cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej cmentarz znajduje się we wschodniej części miejscowości Kasina Wielka obok stacji kolejowej. Pochowano na nim 20 żołnierzy austro-węgierskich oraz 1 żołnierza niemieckiego, poległych w grudniu 1914 r.
Cmentarz wojenny nr 366 w Limanowej – zabytkowy cmentarz z I wojny światowej znajduje się w obrębie cmentarza parafialnego w Limanowej. Pochowano na nim 28 żołnierzy austro-węgierskich i 8 rosyjskich w 18 grobach pojedynczych i 4 zbiorowych. Cmentarz jest w dobrym stanie.
Cmentarz wojenny nr 365 – Tymbark – cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej, położony jest obok cmentarza parafialnego w Tymbarku, na zalesionym, stromym wzgórzu opadającym do doliny niewielkiego Plebańskiego Potoku uchodzącego do rzeki Łososina. Znajduje się w odległości około 50 m od drogi prowadzącej z rynku w Tymbarku na Podłopień. Przy drodze tej jest zamontowana duża blaszana tablica z nazwą cmentarza w języku polskim i niemieckim. Od tablicy do cmentarza prowadzi wygodna ścieżka spacerowa. Na cmentarzu pochowano 20 żołnierzy austrowęgierskich, 3 niemieckich i 10 rosyjskich. Są to oficerowie, którzy zginęli 11 grudnia 1914 w czasie zwycięskich dla wojsk austriacko-węgierskich walk o wzgórze Jabłoniec.
Cmentarz wojenny nr 361 – Krasne-Lasocice – cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej. Na cmentarzu pochowano żołnierzy wojsk austro-węgierskich, niemieckich i rosyjskich, którzy zginęli na okolicznych polach podczas operacji łapanowsko-limanowskiej pod koniec listopada i na początku grudnia 1914 r. Łącznie pochowano 212 żołnierzy, w tym 166 żołnierzy armii austriackiej, 4 żołnierzy armii niemieckiej, 42 żołnierzy armii rosyjskiej. Z nazwiska znanych jest 90 żołnierzy.
Cmentarz żydowski w Limanowej – Cmentarz żydowski znajduje się na zboczu wzniesienia, na działce w formie wydłużonego prostokąta, w pobliżu ul. Kolejowej i Rejtana.
Cmentarz żydowski w Mszanie Dolnej – kirkut mieści się na osiedlu Marki, przy ul. Zakopiańskiej
. Powstał w XVIII wieku. Ogrodzony, ma powierzchnię 0,24 ha. Zachowało się na nim około 20 nagrobków. W czasie II wojny światowej kirkut został zniszczony przez nazistów.
Źródło teksty: www.gkazelot.pl
Źródło mapa: www.gkazelot.pl
Źródło foto: www.wikipedia.pl, www.kirkuty.xip.pl
