Powiat Limanowski

Spis:

1.Ogólna charakterystyka gospodarki ściekowej w Powiecie Limanowskim

2.Gospodarka ściekowa w poszczególnych gminach powiatu

Zawartość:

1.Ogólna charakterystyka gospodarki ściekowej w Powiecie Limanowskim

Co roku z terenu powiatu limanowskiego odprowadzane jest ogółem ok. 2,42 mln m3 ścieków, w tym komunalnych 1,23 mln m3 i przemysłowych 1,19 mln m3, których odbiornikami są potoki: Kamienica, Smolnik, Słomka, Mordarka, Łukowica, Sowlinka oraz rzeka Łososina i Mszanka – dopływ Raby.

Największą ilość ścieków przemysłowych odprowadza Podhalańskie Przedsiębiorstwo Przemysłu Spożywczego Tymbark S.A., które posiada własną mechaniczno-biologiczną oczyszczalnię ścieków.

Na terenie gmin wchodzących w skład powiatu limanowskiego znajdują się następujące oczyszczalnie ścieków – stan na marzec 2004r.

Zlewnia rzeki Dunajec:

Zlewnia rzeki Raba:

Ponadto istnieje przemysłowa oczyszczalnia ścieków przy Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Limanowej o wydajności 210 m3/d.

Istnieje również 12 indywidualnych oczyszczalni ścieków:

oczyszczalnia o wydajności 3,6 m3/d dla Szkoły Podstawowej Nr 3 w Kasince Małej gm. Mszana Dolna

oczyszczalnia o wydajności 3,7 m3/d dla Ośrodka Zdrowia w Kasince Małej gm. Mszana Dolna

oczyszczalnia o wydajności 3,6 m3/d dla Szkoły Podstawowej Nr 1 w Lubomierzu gm. Mszana Dolna

oczyszczalnia o wydajności 6,5 m3/d dla Szkoły Podstawowej w Łostówce gm. Mszana Dolna

oczyszczalnia o wydajności 14,0 m3/d dla Szkoły Podstawowej w miejscowości Glisne gm. Mszana Dolna

oczyszczalnia o wydajności 9,0 m3/d dla Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Szczyrzycu gm. Jodłownik

oczyszczalnia o wydajności 5,0 m3/d dla Szkoły Podstawowej w Kostrzy gm. Jodłownik

oczyszczalnia o wydajności 4,0 m3/d dla Domu Wczasowego w Słupi gm. Jodłownik

oczyszczalnia o wydajności 10,0 m3/d dla Szkoły Podstawowej w Sadku gm. Jodłownik

oczyszczalnia o wydajności 4,0 m3/d dla Szkoły Podstawowej Nr 4 w Słopnicach gm. Słopnice

oczyszczalnia o wydajności 6,5 m3/d dla Szkoły Podstawowej Nr 2 w Słopnicach gm. Słopnice

Powyższe oczyszczalnie ścieków obsługują 21,0 % (tj. ok. 25,1 tyś. mieszkańców) ludności powiatu. Jedynie gmina Słopnice nie posiada komunalnej oczyszczalni ścieków.

Największa ilość ścieków pochodzi z Gminy Tymbark – ok. 1214000 m3/rok. Mają na to wpływ przede wszystkim ścieki przemysłowe pochodzące z zakładów „TYMBARK” S.A. Najmniejsza ilość wytwarzana jest w Gminie Jodłownik.

Na terenie powiatu gospodarka ściekowa ograniczona jest w większości do indywidualnych przydomowych zbiorników (szamb). Zbiorcze systemy kanalizacyjne posiadają jedynie centra gmin i miast. Najbardziej rozwiniętą kanalizację zbiorczą posiada miasto Limanowa, do której podłączonych jest ok. 63% gospodarstw domowych. Kanalizacji zbiorczych nie posiada gmina Słopnice.

Odsetek ludności korzystających z ścieki kanalizacyjnych

2.Gospodarka ściekowa w poszczególnych gminach powiatu

Gmina Dobra
Gmina Dobra posiada jedną oczyszczalnię ścieków w Dobrej. Jest to oczyszczalnia ścieków bytowo-gospodarczych typu „Biokon” o przepustowości maksymalnej 326 m3/d. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest rzeka Łososina. Z ogólnej liczby mieszkańców wynoszącej ok. 8 tyś. ze zbiorczej sieci kanalizacyjnej korzysta jedynie 7,2 % tj. 306 budynków, w tym zakłady użyteczności publicznej, znajdujące się na terenie miejscowości Dobra. Pozostałe gospodarstwa korzystają sposobem tradycyjnym z przydomowych szamb, z których ścieki dowożone są na oczyszczalnię ścieków w Dobrej.

Gmina Jodłownik
Na terenie gminy nie ma dobrze rozwiniętego i funkcjonującego systemu odprowadzania i oczyszczania ścieków bytowo-gospodarczych. Obecnie taki – sprawnie funkcjonujący system posiada jedynie wieś Jodłownik, do którego podłączonych jest około 4,8% mieszkańców wsi. W fazie wykonywania jest realizacja nowego systemu kanalizacji sanitarnej w rejonach o zabudowie rozproszonej, tj. w pozostałych miejscowościach wchodzących w skład gminy. W zabudowaniach nie posiadających funkcjonującego systemu kanalizacyjnego ścieki gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych – tzw. szambach.
Projekt kanalizacji gminy przewiduje wyposażenie budynków oddalonych od zabudowań i projektowanej sieci w przydomowe oczyszczalnie ścieków.
Obecnie gmina posiada jedną oczyszczalnię ścieków zlokalizowaną w miejscowości Jodłownik. Projektowane jest jeszcze wybudowanie dwóch oczyszczalni: – w Szczyrzycu i Mstowie. Odbiornikiem dla ścieków oczyszczonych w oczyszczalniach w Jodłownik i Mstowie jest potok Tarnawa, a dla oczyszczalni w Szczyrzycu potok Stradomka.
Ogólna długość sieci kanalizacyjnej wynosi w gminie 4 km, do której przyłączonych jest 90 budynków, w tym budynki użyteczności publicznej

Gmina Kamienica
Na terenie gminy Kamienica znajdują się dwie oczyszczalnie ścieków, w Szczawie i Kamienicy. Oczyszczalnia ścieków w Szczawie została wybudowana w latach 1994-1995 nad rzeką Kamienicą wraz z kanalizacją. Swoim zasięgiem obejmuje ona 240 gospodarstw domowych. Jest to oczyszczalnia biologiczno-mechaniczna typu „Biokon”, sterowana ręcznie. Ścieki surowe trafiają do oczyszczalni przez kolektor ściekowy PCV długości 2,5 km. Ogólnie jest to kanalizacja typu grawitacyjnego. Istnieje również możliwość zewnętrznego wrzutu zawartości indywidualnych zbiorników wybieralnych (szamb). Ta możliwość jest wykorzystywana. Zanieczyszczenia przewozi się tu beczkowozami, należy dodać, że również spoza terenów gminy. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest rzeka Kamienica. Ogólny koszt budowy oczyszczalni wyniósł 456 tyś zł.

Oczyszczalni ścieków w Kamienicy została zaprojektowana w roku 1999 przy założeniu, że większa część gminy będzie skanalizowana w jej kierunku. Jest to oczyszczalnia ścieków mechaniczno-biologiczna o zaprojektowanej maksymalnej przepustowości 670 m3/d. W projekcie założono, że ilość obsługujących mieszkańców wyniesie 3125. Obecnie do oczyszczalni dopływa średnio 100 m3/d z części skanalizowanej gminy, przede wszystkim z miejscowości Kamienica.
Gospodarstwa nie podłączone do sieci kanalizacyjnej są w większości wyposażone w zbiorniki wybieralne – szamba. Po napełnieniu ich zawartość jest wywożona beczkowozami do oczyszczalni ścieków w Szczawie lub w Kamienicy. Wowozem zajmują się prywatni przewoźnicy, z którymi Urząd Gminy podpisuje umowy.
Bardzo często ludność nielegalnie opróżnia zbiorniki we własnym zakresie, co powoduje zanieczyszczenie środowiska.

Gmina Laskowa
Obszar gminy nie posiada całkowicie uregulowanej gospodarki ściekowej. Sieć kanalizacyjną zbiorczą i oczyszczalnie ścieków posiadają dwie miejscowości gminy: Laskowa oraz Ujanowice.
Na pozostałym obszarze gminy w rejonach nie objętych zbiorczymi systemami kanalizacyjnymi ścieki odprowadzane są indywidualnie do szamb.
Centrum wsi Laskowa posiada zbiorczą oczyszczalnię ścieków biologiczno-mechaniczną typu EKO-CLEAR/II SBR o wydajności 100 m3/d. Oczyszczalnia ta zlokalizowana jest na działce gminnej a odbiornikiem oczyszczonych ścieków jest rzeka Łososina w km 23+850.
Druga zbiorcza oczyszczalnia ścieków EKO-CLEAR/II SBR o wydajności 50 EKO-CLEAR/II SBR funkcjonuje w Ujanowicach. Odbiornikiem oczyszczonych ścieków jest rzeka Łososina w km 14+300.

Sieci kanalizacyjne gminy:
W Laskowej i Ujanowicach istnieją sieci kanalizacyjne obejmujące centrum każdej wsi. Obecnie odprowadzają one ścieki z budynków mieszkalnych i usługowych.
Na terenie gminy nie istnieje sieć kanalizacji opadowej. Wody z dachów budynków i z dróg spływają kanalikami do rowów przydrożnych, a następnie do lokalnych cieków.

Gmina Limanowa
Gminę Limanowa zamieszkuje ok. 22 tyś mieszkańców, jest to największa gmina w Powiecie Limanowskim. Skanalizowana jest w 7 %, zaś oczyszczalnie ścieków posiadają tylko miejscowości: Męcina, Stara Wieś-Wola i Mordarka. Ostatnio oddano do użytkowania oczyszczalnię ścieków w Siekierczynie. Z kanalizacji sanitarnej korzysta ok. 1570 mieszkańców gminy. Sumaryczna długość kanalizacji zbiorczej w gminie wynosi ok. 24 km, przy czym 10 km na terenie Męciny, 7 na terenie Starej Wsi, 7 na terenie Mordarki.
Oczyszczalnia ścieków w Męcinie obejmuje swoim zasięgiem około 1000 mieszkańców, jest to oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna „Biotex” wybudowana w 1994r. Średniodobowa przepustowość wynosi 150 m3/d, przy czym obecne wykorzystanie szacuje się na 90 %. Na oczyszczalni istnieje również możliwość zewnętrznego zrzutu ścieków z indywidualnych zbiorników (szamb). Ścieki oczyszczone odprowadzane są do potoku Smolnik. W najbliższym czasie planowana jest modernizacja i rozbudowa oczyszczalni, która pozwoli na zwiększenie wydajności i poprawą parametrów oczyszczanych ścieków.
Oczyszczalnia ścieków w Starej Wsi została oddana do użytkowania w 1995r łącznie z wybudowaną kanalizacją sanitarną. Oczyszczalnia ta jest typu mechaniczno-biologicznego o przepustowości 15 m3/d. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest potok Słomka.
Miejscowość Mordarka obsługiwana jest przez oczyszczalnię ścieków o przepustowości średniodobowej równej 170 m3/d. Jest to typowa oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna która posiada również punkt zlewny dla dostarczanych taborem asenizacyjnym ścieków ze zbiorników bezodpływowych – szamb. W związku z faktem, iż sieć kanalizacyjna w miejscowości jest rozbudowywana etapami, oczyszczalnia ta nie jest obecnie w pełni wykorzystywana.
W 2004r. oddano do użytkowania oczyszczalnię ścieków wraz z kanalizacją na terenie miejscowości Siekierczyna – Podlas. Według dokumentacji na oczyszczalnię będą dopływać ścieki surowe w ilości 15 m3/d a odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest potok Słomka.
Gospodarstwa nie podłączone do sieci kanalizacyjnej są w większości wyposażone w zbiorniki wybieralne, tzw. szamba z których zawartości wywożone są na oczyszczalnie ścieków.

Gmina Łukowica
W gminie Łukowica sieć kanalizacji zbiorczej posiadają dwie miejscowości: Łukowica i Świdnik. W trakcie opracowania jest projekt sieci kanalizacyjnej dla wsi Stronie oraz Owieczki.
W miejscowościach nie objętych zbiorczymi systemami kanalizacyjnymi ścieki odprowadzane są indywidualnie do szczelnych lub chłonnych dołów.
Długość sieci kanalizacyjnej w gminie Łukowica wynosi ogółem 12 km, w tym długość sieci kanalizacyjnej dla oczyszczalni w Łukowicy, z której obecnie korzysta 950 mieszkańców, obejmuje 5,3 km, natomiast dla oczyszczalni w Świdniku (na 250 korzystających osób) – 6,7 km.
Oczyszczalnia ścieków mechaniczno-biologiczna w miejscowości Świdnik o przepustowości 124 m3/d typ „Biokon” odprowadza ścieki oczyszczone do potoku Łukowica.
Oczyszczalnia ścieków mechaniczno-biologiczna w Łukowicy o przepustowości 80 m3/d obsługuje miejscowość Łukowica a oczyszczone ścieki odprowadzane są do potoku Łukowic.
W chwili obecnej w Gminie Łukowica przygotowywany jest projekt pn. Rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków w Łukowicy”. Głównym celem projektu jest zwiększenie przepustowości oczyszczalni do 190 m3/d, co pozwoli na rozbudowanie systemu kanalizacyjnego poprzez podłączenie do oczyszczalni ok. 50 gospodarstw domowych.

Całkowite skanalizowanie gminy przewiduje się zrealizować do 2015 roku poprzez wykonanie w następnym etapie kanalizacji sanitarnej dla miejscowości Jadamwola, Roztoka i pozostałej części gminy. W związku z rozproszonym budownictwem mieszkalnym (trudnodostępnym) przewiduje się też pojedyncze i grupowe przydomowe oczyszczalnie ścieków.

Gmina Mszana Dolna
Gmina Mszana Dolna objęta jest programem kanalizacji dla całego terenu gminy opracowanym w ramach „Kompleksowego programu utrzymania czystości wód zlewni rzeki Raby”. W programie tym przewidywana jest budowa oczyszczalni ścieków w Kasince Małej, Kasinie Wielkiej, Mszanie Górnej, Rabie Niżnej i w Lubomierzu.

Dla potrzeb gminy Mszana Dolna oraz miasta Mszana Dolna funkcjonuje jedna miejska oczyszczalnia ścieków w Mszanie Dolnej. W granicach gminy funkcjonuje ponadto 5 małych oczyszczalni ścieków komunalnych:

• oczyszczalnia o wydajności 3,6 m3/d dla Szkoły Podstawowej Nr 3 w Kasince Małej
• oczyszczalnia o wydajności 3,7 m3/d dla Ośrodka Zdrowia w Kasince Małej
• oczyszczalnia o wydajności 3,6 m3/d dla Szkoły Podstawowej Nr 1 w Lubomierzu
• oczyszczalnia o wydajności 6,5 m3/d dla Szkoły Podstawowej w Łostówce
• oczyszczalnia o wydajności 14,0 m3/d dla Szkoły Podstawowej w m. Glisne
• Oczyszczalnie ścieków obsługują łącznie 1 690 mieszkańców całej gminy.

W ramach priorytetów ekologicznych dla gminy planuje się budowę kompletnej sieci kanalizacyjnej dla całego obszaru gminy.
Znaczna część mieszkańców gminy korzysta ze szczelnych zbiorników na scieki bytowe (szamba). Nieczystości z tych zbiorników powinny być okresowo wywożone do funkcjonujących oczyszczalni ścieków.

Gmina Niedźwiedź
Gmina Niedźwiedź objęta jest również programem kanalizacji dla całego terenu gminy opracowanym w ramach „Kompleksowego programu utrzymania czystości wód zlewni rzeki Raby”.
Gmina ta nie posiada gminnej oczyszczalni ścieków. Powstające na terenie gminy ścieki komunalne są kierowane do oczyszczalni ścieków w Mszanie Dolnej. System sieci kanalizacyjnej nie jest jednolity. Wieś Podobin jest w całości skanalizowana, Niedźwiedź w 50 %, natomiast Poręba zaledwie w 15%.
Cześć mieszkańców korzysta ze zbiorczej kanalizacji, a cześć z przydomowych zbiorników (szamb). Nieczystości z tych zbiorników są okresowo wywożone do oczyszczalni. Obecnie są prowadzone prace nad rozbudową istniejącej sieci kanalizacji.
Gmina Niedźwiedź w zakresie gospodarki ściekowej działa w ramach Związku Gmin Dorzecza Górnej Raby i Krakowa. Jednym z podstawowych zadań Związku przyjętych do realizacji w ostatnich latach jest „Kompleksowy Program Utrzymania Czystości Wód Zlewni Raby od Źródeł do Zapory w Dobczycach. Zapisana w programie realizacji sieci kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami do budynków w gminie obejmuje:

• kanalizacja sanitarna na terenie Gorczańskiego Parku Narodowego,
• odcinek kanalizacji sanitarnej od uprzednio zaprojektowanej oczyszczalni w Podobinie do skrzyżowania z kolektorem odprowadzającym ścieki z Mszany Górnej do oczyszczalni ścieków w Mszanie Dolnej. Część kanalizacji sanitarnej przebiegająca przez gminę Niedźwiedź,
• odcinek kanalizacji sanitarnej od uprzednio zaprojektowanej oczyszczalni w Podobinie do skrzyżowania z kolektorem odprowadzającym ścieki z Mszany Górnej do oczyszczalni ścieków w Mszanie Dolnej. Część kanalizacji sanitarnej przebiegająca przez gminę Mszana Dolna,
• kanalizacja sanitarna na obszarze od Gorczańskiego Parku Narodowego do Szkoły w Porębie Wielkiej,
• kanalizacja sanitarna na terenie Kominek.

Ostatnio zakończono realizację odcinka łączącego miasto Mszana Dolna z Gminą Niedźwiedź, kanalizację Niedźwiedź I (część lewobrzeżna), kanalizację Niedźwiedź II (część prawobrzeżna) oraz kanalizację na terenie Gorczańskiego Parku Narodowego. Ostatni odcinek Niedźwiedź – Konina planowany jest do realizacji dpo końca 2008r.

Gmina Słopnice
Na terenie gminy Słopnice brak jest kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni ścieków.
Istnieją tylko dwie niewielkie oczyszczalnie przy Szkołach Podstawowych, które oczyszczają ścieki powstające w tych jednostkach:

• oczyszczalnia NEBRASKA o przepustowości 4 m3/d – Szkoła Podstawowa Nr 4
• oczyszczalnia NEBRASKA o przepustowości 7 m3/d – Zespół Szkoły Podstawowej i Przedszkola

Gmina Tymbark
Sieć kanalizacyjna na terenie gminy Tymbark obejmuje miejscowość Tymbark i część Podłopienia. Ścieki sa odprowadzane i oczyszczane w oczyszczalni ścieków zakładów „TYMBARK” S.A. Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Tymbarku umowę na świadczenie usług w zakresie przyjęcia i oczyszczania ścieków przez oczyszczalnię TYMBARK S.A.
Do sieci kanalizacyjnej podłączone są 233 budynki położone w centralnej części Tymbarku, w tym budynki użyteczności publicznej. Szacunkowo około 1200 mieszkańców jest podłączonych do sieci, czyli ok. 20 % mieszkańców gminy.
Zakładowa oczyszczalnia przyjmuje 170 m3/d ścieków komunalnych. Obsługą sieci kanalizacyjnej zajmuje się gminny Zakład Gospodarki komunalnej. Długość sieci kanalizacyjnej wynosi 13 km, z czego około 2 km jest wykonana z rur kamionkowych, a pozostała cześć z rur PCV.

Na terenie gminy znajdują się również 4 lokalne mechaniczno-biologiczne oczyszczalnie ścieków pracujące w szkołach:

• w Podtopieniu
• w Zawadce
• w Piekiełku
• w Tymbarku

W dwóch pierwszych miejscowościach oczyszczalnie typu „NEBRASKA” o przepustowości 6 m3/d są zarządzane przez gminę, trzecia w Piekiełku typu „BIOVAC” jest prywatna.
Najnowsza oczyszczalnia ścieków, w miejscowości Tymbark, posiada przepustowość31 m3/d i jest do niej obecnie podłączonych 13 budynków. Zlewnia ta obejmuje cześć Tymbarku – osiedle Podwisiołki. Jest To oczyszczalnia mechaniczno –biologiczna NEBRASKA
Pozostali mieszkańcy gminy gromadzą ścieki w dołach gnilnych – szambach, skad ścieki są wywożone przez samochód asenizacyjny do oczyszczalni ścieków w Limanowej.

Miasto Limanowa
Długość sieci kanalizacyjnej na terenie miasta wynosi 21,5 km, podłączonych do niej jest 825 budynków. Około 62% ludności miasta korzysta z sieci kanalizacyjnej. Ścieki kierowane do oczyszczalni ścieków, w stosunku do całości ścieków wytworzonych w mieście stanowią około 85%.
Nieskanalizowane rejony miasta: osiedle Chmielnik, ul. Krakowska, ul. Grunwaldzka, ul. Biedronia i przyległe, osiedle Starodworskie, osiedle Zarębki, osiedle przy ul. Ceglarskiej, ul. Graniczna, przyległe do ulicy M.B. Bolesnej.
Oczyszczalnie obsługujące miasto Limanowa:

• mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków przy ul. Moczarki o wydajności maksymalnej 3872 m3/d, odbiornikiem ścieków jest rzeka Łososina, obsługuje około 9000 mieszkańców, oczyszczalnia jest na etapie rozbudowy i modernizacji
• mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków przy Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej (przyzakładowa oczyszczalnia ścieków przemysłowych) o wydajności 210 m3/d, odbiornikiem ścieków jest rzeka Łososina.

Z powyższych informacji wynika, że gospodarka ściekowa w mieście Limanowa jest tylko częściowo uregulowana. Sieć kanalizacyjna nie jest rozbudowana w odpowiednim stopniu.

Miasto Mszana Dolna
Na terenie miasta istnieje ok. 14 km sieci kanalizacyjnej przyłączonej do miejskiej oczyszczalni ścieków w Mszanie Dolnej.
Na terenie miasta znajduje się jedna mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków komunalnych obsługująca gminy wiejskie Mszana Dolna i Niedźwiedź oraz miasto Mszana Dolna, a także jedna mała oczyszczalnia przydomowa. Z komunalnej oczyszczalni korzysta 4500 mieszkańców miasta, co stanowi 59,2 % ludności miasta. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest rzeka Mszanka.
Związek Gmin Dorzecza Górnej Raby i Krakowa, będący zarządzającym oczyszczalnią ścieków w Mszanie Dolnej podpisał na terenie miasta 533 umowy z gospodarstwami domowymi, 3 umowy z Spółdzielniami Mieszkaniowymi i ok. 70 umów z innymi instytucjami miasta Mszana Dolna.
Znaczna część mieszkańców miasta korzysta ze szczelnych zbiorników na ścieki bytowe (szamba). Nieczystości z tych zbiorników powinny być okresowo wywożone do funkcjonującej oczyszczalni ścieków.