11 lipca 2024 r.
W niedzielę 14 lipca 2024 r. Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznych 1. Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej wraz z Gminą Słopnice, Krakowskim Klubem Seniorów Lotnictwa, Stowarzyszeniem Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP Oddział Krakowski, Aeroklubem Podhalańskim Łososina, Stowarzyszeniem Lotnictwa Eksperymentalnego EAA 991, Instytutem Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie, którego dyrektor dr hab. Filip Musiał, objął honorowy patronat nad tymi uroczystościami zapraszają na stoki wzgórza Dzielec, gdzie odbędzie się inscenizacja historyczna w 80. rocznicę zrzutów Alianckich dla Armii Krajowej.
Jak informuje Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznych 1. Pułku Strzelców Podhalańskich AK , wydarzenie będzie szczególną okazją do świętowania. W tym roku mija bowiem dokładnie 80 lat od zrzutów alianckich dla Armii Krajowej w tym miejscu, a także 10 lat odkąd na wzgórzu Dzielec organizowane są uroczystości upamiętniające.
Zrzutowisko Armii Krajowej „Sójka 401” na Dzielcu w Słopnicach (tak figurowało w meldunkach i raportach Komendy Okręgu Armii Krajowej w Krakowie), było niemym świadkiem wydarzeń z w nocy 9/10 lipca 1944 roku, kiedy to samolot typu Halifax z brytyjską załogą na pokładzie zrzucił kilkanaście zasobników z amunicją, bronią, granatami i sprzętem saperskim. Zrzut odebrali żołnierze Armii Krajowej z Obwodu AK Limanowa oraz Oddziału Partyzanckiego „Wilk”. Była to jedyna operacja zrzutowa jaka doszła do skutku na Dzielcu. Wcześniejsze próby 148 dywizjonu, z którego wywodziły się obie załogi, stacjonującego we włoskim Brindisi skończyły się poważnymi stratami. Do bazy nie wróciła 1/3 załóg.
W związku ze wspomnianą podwójną okrągłą program tegorocznych obchodów rocznicowych na zrzutowisku „Sójka 401” jest niezwykle bogaty w wydarzenia i atrakcje. Od 2014 roku kiedy to zostały oficjalnie po raz pierwszy zorganizowane, gromadzą się coraz więcej osób zainteresowanych tym epizodem naszej historii. Z racji wyjątkowej rocznicy, również na ziemi, niezależnie od warunków atmosferycznych będzie można sporo zobaczyć. Przede wszystkim swoje wyposażenie, umundurowanie, uzbrojenie zaprezentują żołnierze z 8. Bazy Lotnictwa Transportowego z Balic oraz po raz pierwszy żołnierze z 6. Brygady Powietrznodesantowej – którzy pełnić będą również wartę honorową przy obelisku. Po raz pierwszy również ze swoim stoiskiem pojawią się żołnierze 114. Batalionu Lekkiej Piechoty Górskiej Wojsk Obrony Terytorialnej. Ponownie na Dzielcu zaprezentują się członkowie Grupy Rekonstrukcji Historycznej „Południe” Polscy Spadochroniarze Wojskowi, którzy oprócz stoiska, w specjalnym pokazie zaprezentują genezę, rozwój, historię, polskich jednostek powietrznodesantowych. Będą również mieć niespodziankę skierowaną do fanów motoryzacji. SRH im. 16. Pułku Piechoty, zaprezentuje sylwetkę żołnierza polskiego z września 1939 roku, oraz jego wyposażenie, uzbrojenie. Muzeum Lotnictwa Polskiego z Krakowa zagości ze swoim stanowiskiem promocyjnym. Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie, będzie na swoim stoisku prezentować historyczne gry edukacyjne. Będzie można również zapoznać się i zakupić prace artystyczne o tematyce lotniczej – malarza, rzeźbiarza Roberta Firszta, prywatnie pilota szybowcowego. Konkurs wiedzy historycznej zorganizuje Stowarzyszenie Seniorów Lotnictwa Wojskowego Oddział Krakowski. Najważniejszym elementem inscenizacji będzie przelot samolotów. Rozpoczną piloci z Aeroklubu Podhalańskiego w Nowym Sączu oraz Stowarzyszenia Lotnictwa Eksperymentalnego EAA 991 na czele z znakomitym pilotem Andrzejem Saratą wykonają przeloty nad Dzielcem. Zaprezentują się również samoloty, które są latającymi eksponatami muzealnymi, użyczonymi przez Muzeum Lotnictwa Polskiego specjalnie na tę uroczystość. Potem niebo będzie należeć do skoczków spadochronowych, którzy pod wodzą kpt. pil. Leszka Mańkowskiego. Dla najmłodszych jest przygotowana słodka niespodzianka, a dla wszystkich pamiątki związane z tą wyjątkową uroczystością – zachęcają organizatorzy.
Program wydarzenia:
9.30-11.00 – możliwość zwiedzania Izby Historycznej im. 1. Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej mieszczącej się w remizie OSP w Słopnicach Górnych,
11.15 – zbiórka na parkingu pod kościołem w Słopnicach Górnych. Wyjście ścieżką edukacyjno-historyczną im. kpt. Juliana Krzewickiego ps. „ Filip ” na zrzutowisko „Sójka” na Dzielcu,
11.45 – przywitanie zaproszonych gości; upamiętnienie poległych lotników alianckich oraz żołnierzy 1. PSP AK – minuta ciszy, odegranie utworów: „Śpij kolego” i „Cisza”, złożenie wiązanek przed obeliskiem upamiętniającym lotników alianckich, krótka historia zrzutowiska „Sójka”,
– przelot samolotów z Aeroklubu Podhalańskiego Łososina Dolna,
– przelot latających eksponatów Muzeum Lotnictwa Polskiego,
– „Powroty Cichociemnych” – zrzut desantu skoczków spadochronowych,
– wręczenie podziękowań,
– słodka niespodzianka dla najmłodszych (zrzut cukierków),
– prezentacja wyrobów artystycznych o tematyce lotniczej (stoisko artysty – malarza Roberta Firszta ), gier edukacyjnych (stoisko Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie), wyposażenia i uzbrojenia wojsk powietrzno-desantowych, lotnictwa wojskowego, żołnierza polskiego z września 1939 roku, historii polskiego lotnictwa (Stowarzyszenia : GRH „Południe” Polscy Spadochroniarze Wojskowi, Stowarzyszenia im. 16. Pułku Piechoty, 8. Baza Lotnictwa Transportowego – Balice, 6. Brygada Powietrznodesantowa, 114. Batalion Lekkiej Piechoty Górskiej Wojsk Obrony Terytorialnej Muzeum Lotnictwa Polskiego) oraz Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP Odział Krakowski.
16:00 – podsumowanie imprezy, poczęstunek, zakończenie.
Zapraszamy do udziału!
źr. SRH 1. PSP AK
