W minioną sobotę i niedzielę odbyły się ostatnie dwa spacery z cyklu „Spacerów Historycznych w Powiecie Limanowskim” organizowanych przez Lokalną Organizację Turystyczną Powiatu Limanowskiego. W sobotę 4 września w Nowym Rybiu odbył się spacer pt. „Rupniowscy herbu Drużyna na Ziemi Limanowskiej” a w niedzielę 5 września uczestnicy poznawali historię Tymbarku w czasie spaceru pn. „Józef Marek, sady owocowe i Podhalańska Spółdzielnia Owocarska”. Prowadzącym spacery był Karol Wojtas.
4 września 2021 r. (sobota) w Nowym Rybiu przy kościele pod wezwaniem Znalezienia Krzyża Świętego rozpoczął się spacer historyczny „Rupniowscy herbu Drużyna na Ziemi Limanowskiej”. Na początku prowadzący spacer Karol Wojtas przybliżył uczestnikom najstarsze dzieje parafii w Nowym Rybiu oraz dzieje rodów herbu Drużyna na Ziemi Limanowskiej. Następnie zostały omówione dzieje zabytkowej murowanej świątyni pod wezwaniem Znalezienia Krzyża Świętego. Uczestnicy mogli zobaczyć między innymi kamienny detal na przyporze prezbiterium z datą 1517 r. oraz herbem Drużyna którym pieczętowali się Rupniowscy. Potem wszyscy obeszli kościół oglądając jego bryłę i detale architektoniczne. Przy dzwonnicy oprócz prowadzącego spacer głos zabrał także Robert Kowalski – kierownik delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Nowym Sączu. Opowiedział on o konfiskatach dzwonów kościelnych w czasie I i II wojny światowej oraz przykładach ukrywania przez parafian dzwonów w wybranych miejscowościach. Następnie wszyscy udali się na pobliski cmentarz parafialny. Tam najpierw wszyscy przeszli pod kaplicę ufundowaną przez księdza Mikołaja Zagórskiego proboszcza w Nowym Rybiu w latach 1864 – 1894. W podziemiach tej kaplicy spoczywa ks. Mikołaj Zagórski oraz członkowie jego rodziny. W tym miejscu uczestnicy spaceru poznali życiorys księdza Mikołaja Zagórskiego, który między innymi brał udział w powstaniu styczniowym. Potem wszyscy obejrzeli odnowiona zabytkową drewnianą kostnicę. Spacer zakończył się dyskusją na temat starych ponad stuletnich nagrobków znajdujących się na tej nekropolii a zagrożonych likwidacją.
W niedzielę 5 września 2021 roku w Tymbarku odbył się ostatni w tym sezonie spacer historyczny pt. „Józef Marek, sady owocowe i Podhalańska Spółdzielnia Owocarska”. Spacer rozpoczął się przy bramie głównej cmentarza parafialnego, gdzie przybyłych uczestników przywitał prowadzący spacer Karol Wojtas. Następnie wszystkich powitała Prezes Lokalnej Organizacji Turystycznej Powiatu Limanowskiego – Agata Zięba.
Po wprowadzeniu w temat spaceru wszyscy przeszli do grobu inżyniera Józefa Marka (1900 – 1958), gdzie Karol Wojtas przybliżył jego życiorys oraz zasługi dla Ziemi Limanowskiej. Uczestnicy spaceru dowiedzieli się także o okolicznościach przybycia na Ziemię Limanowską młodego Józefa Marka oraz o historii powstania Górskiej Szkoły Rolniczej w Łososinie Górnej w której inżynier Marek był długoletnim nauczycielem. Uczestnicy poznali także idee gospodarki górskiej które przyświecały działaniom inż. Jana Drożdża i inż. Józefa Marka na terenie powiatu limanowskiego. Potem wszyscy przeszli do grobowca rodziny Turskich a tam o Zofii Turskiej opowiedział uczestnikom spaceru Karol Wojtas. Następnie wszyscy przeszli na stację kolejową w Tymbarku. Tam uczestnicy spaceru dowiedzieli się o wyglądzie pierwotnego budynku dworca kolejowego zniszczonego przez Niemców w czasie II wojny światowej. Później prowadzący przedstawił historię budowy Kolei Transwersalnej oraz jej wpływ na rozwój gospodarczy Ziemi Limanowskiej. Następnie wszyscy przeszli pod budynek administracyjny zakładów w Tymbarku, gdzie omówiono dzieje powstania Podhalańskiej Spółdzielni Owocarskiej oraz historię budowy poszczególnych budynków. W tym miejscu oprócz prowadzącego spacer Karola Wojtasa głos zabrał także Przemysław Bukowiec, który opowiedział między innymi o konspiracji w zakładzie w czasie II wojny światowej oraz roli Józefa Marka w zakładach w czasie okupacji. Uczestnicy spaceru w tym miejscu mogli zobaczyć archiwalne fotografie z czasów II wojny światowej oraz te prezentujące budowę poszczególnych budynków. Potem wszyscy przeszli pod dawny dwór rodziny Turskich „Nowy Dwór” gdzie dowiedzieli się o roli Zofii Turskiej w powstaniu zakładów w Tymbarku. Na zakończenie wszyscy przeszli obok budynku tak zwanego „Starego Dworu” Turskich i Myszkowskich, aby dotrzeć do miejsca, gdzie rozpoczął się spacer. Na zakończenie prowadzący spacer Karol Wojtas podsumował wszystkie dwanaście tegorocznych spacerów i przekazał podziękowania wszystkim za udział w poszczególnych wędrówkach.
Spacery Historyczne w Powiecie Limanowskim organizowane są przez Lokalną Organizację Turystyczną Powiatu Limanowskiego w ramach projektu „Spotkania z historią w Powiecie Limanowskim. Projekt realizowany jest przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego.
źr./fot. :LOT Limanowa
